Umami jest jednym z pięciu podstawowych smaków obok słonego, słodkiego, kwaśnego i gorzkiego. Jego źródłem jest kwas glutaminowy, który obecny jest w wielu produktach spożywczych. Słowo “umami” pochodzi z języka japońskiego i oznacza „coś pysznego”. Smak został odkryty przez naukowca Kikunae Ikeda w 1908 roku w Japonii. Jednak mimo to nadal stanowi zagwozdkę dla wielu osób. Z tego artykułu dowiesz się, gdzie można go znaleźć i jakie ma znaczenie w codziennej diecie.
Smak umami – co to jest i jaką pełni rolę w jadłospisie? Tak naprawdę trudno jednoznacznie go opisać. Nie jest on ani słodki, ani słony, ani kwaśny, ani gorzki, dlatego właśnie nazywany jest rybnym, mięsistym lub grzybowym. Może również kojarzyć się z czymś pikantnym. Dlatego czasem określany jest jako „przyjemny, pikantny”. Jednak ostrość tak naprawdę jest odczuwalna przez receptory bólowe, a nie smakowe.
Na początku smak umami nie był traktowany jako osobny aromat, a raczej jako mieszanina różnych doznań i esencji. Wywołują go trzy substancje takie jak:
Związki umami najczęściej zawarte są w żywności wysokobiałkowej, dzięki temu organizm otrzymuje informację o tym, że w jedzeniu jest białko. Wówczas wydziela się ślina i soki trawienne, aby móc je przetrawić.
Co ciekawe, składnik dodawany jest zwykle do potraw, które są pozbawione wszelkich wartości odżywczych, a nawet zachęcających aromatów. Powoduje to większe zainteresowanie niektórymi produktami, takimi jak: zupki chińskie, buliony, chipsy, a także inne propozycje, które wzbogacone są sztucznymi zapychaczami.
Poznajemy go już od pierwszych chwil po urodzeniu, ponieważ znajduje się w mleku matki. Zetknięcie z nim wywołuje pozytywne skojarzenia, przez co poszukujemy jego źródeł nawet przez całe swoje życie. Aromat można uzyskać w naturalny sposób, a także za pomocą różnych składników i zdrowych przekąsek.
Na co dzień odnajdziesz go w takich artykułach spożywczych jak:
Najbogatsza w umami jest kuchnia azjatycka, ponieważ to właśnie ona wykorzystuje szereg żywności, bogatych w ten posmak jak: sos rybny, sos sojowy, wodorosty, grzyby, owoce morza i zielona herbata. W daniach europejskich również go nie brakuje, a przykładem na to jest parmezan, szynka parmeńska, a nawet camembert.
Smak umami, jaki to smak i jak go uzyskać? Nie tylko kojarzony jest z mlekiem matki, ale także z produkatami o dużej zawartości białka i aminokwasów. Kucharze próbują wydobyć go w sposób naturalny, podczas gotowania lub poddawania długiemu procesowi dojrzewania i fermentowania żywności np. serów wolno dojrzewających. Dzieje się tak na wskutek rozpadu białka na aminokwasy. Ponadto piąty aromat powstaje również podczas wędzenia i peklowania wędlin.
Jego naturalnym źródłem mogą być takie potrawy jak:
Niestety w wielu restauracjach i przy produkcji produktów spożywczych wykorzystuje się sztuczny glutaminian sodu. Mimo podobnego odczucia smakowego takie przekąski mają znacznie mniej wartości odżywczych. Dodatkowo nadmierne spożywanie tego składnika może mieć przede wszystkim negatywny wpływ na zdrowie. Zbyt duża ilość E621 może wywoływać bóle głowy, sztywność karku, nudności i ucisk w klatce piersiowej.
Substancje oddziałujące na smak umami pełnią kilka ważnych funkcji w organizmie. Biorą one udział w procesie trawienia, poprzez wpływanie na pracę trzustki i wydzielanie soków żołądkowych, kwasu solnego i insuliny. W ten sposób poprawiają trawienie oraz zapobiegają dyskomfortowi po posiłku.
Związki w nim zawarte wspomagają także opróżnianie żołądka, a nawet perystaltykę jelit. Dodatkowo zwiększają wydzielanie śliny i mogą pomóc w leczeniu problemów związanych z suchością w ustach. Wzmagają również apetyt, ale jednocześnie powodują odczucie sytości, przez co spożywasz znacznie mniej soli.
Wiele osób zastanawia się, czym jest smak umami. Co to jest? Dlaczego jest tak dobry? Nie da się ukryć, że jest trudnym do określenia aromatem, pojawiającym się w żywności, która ma w składzie kwas glutaminowy. Jeśli go lubisz, szukaj go w potrawach i pozycjach niezawierających sztucznych dodatków, a takich będących źródłem cennych składników odżywczych. Sięgaj zatem po buliony, owoce morza, mięso, ryby, a nawet warzywa takie jak pomidory i brokuły. Możesz z łatwością wzbogacić swoją dietę o niesamowite doznanie kulinarne i tworzyć wyśmienite posiłki.
Z wykształcenia dziennikarka, na co dzień redaktorka i specjalistka od content marketingu. Dom to moje główne centrum dowodzenia. To tu pracuję, piszę, gotuję i tworzę obrazy z chrobotka reniferowego. Spełniam też kreatywne aranżacyjne pomysły. Wciąż szukam sposobów na to, jak efektywniej zaplanować przestrzeń i zorganizować życie domowe. Dom to też moja przytulna oaza bezpieczeństwa, w której lubię z kubkiem kawy obejrzeć dobry serial oraz karmić moich bliskich. Kiedy już wyjdę ze swoich czterech ścian, uwielbiam zwiedzać duże europejskie miasta. Najchętniej jedząc lokalne jedzenie, obserwując mieszkańców i zbierając inspiracje wnętrzarskie.
Pssst! Jeszcze więcej przepisów, pomysłów na dania oraz ich urozmaicenia znajdziesz w e-booku „Dobre, bo domowe”. Sprawdź!
Rozdomowiona to blog o organizacji w domu, przyjemnym gotowaniu i sprawnym sprzątaniu. Rozsiądź się wygodnie!
